BỘ SÁCH NGHỆ THUẬT SỐNG - NGUYỄN HIẾN LÊ (5 QUYỂN)
1. SỐNG ĐẸP - NGHỆ THUẬT SỐNG TRỌN VẸN
Cuốn sách là chia sẻ kinh nghiệm bản thân của tác giả đến đời sống. Nội dung “Sống đẹp” không nhằm xác định một chân lý hay bất kỳ một giá trị kinh điển nào, nó chỉ là cảm nhận khách quan của chính tác giả.
Bạn sẽ nhận ra, một con người sống đẹp trong mắt tác giả sẽ như thế nào, với bối cực thực tiễn chân thực và gần gũi, tôi tin, bạn sẽ thấy mình trong những trang sách này. Để sống đẹp bất kỳ ai cũng cần có nhận thức đúng đắn về lối sống, lý tưởng, mục tiêu của bản thân. Tạo thói quen để hiểu người khác như hiểu bản thân mình, sống an lạc giữa đời như những quan niệm sống của phật giáo, Có rất nhiều cách định hướng con người có lối sống đẹp.
Cuốn sách không phải lời răn dạy hay bày nhủ bất cứ ai, dịch giả Nguyễn Hiến Lê cũng khẳng định rằng, “Lối sống đẹp” là cảm nhận chủ quan của tác giả, họ không mong bạn làm theo họ, nhưng mong tất cả độc giả sẽ nhận ra và tạo cho mình thói quen đẹp nhất.
Nếu như bạn đang loay hoay chưa biết rõ định hướng, lối đi của bản thân mình. Tôi tin cuốn sách “Sống đẹp” là người bạn có thể đồng hành cùng bạn xoay chuyển được suy nghĩ tốt đẹp nhất.
2. Ý CAO TÌNH ĐẸP - CHO NHỮNG HY VỌNG CUỘC SỐNG TƯƠI ĐẸP
Đây là những kinh nghiệm sống, những truyện sống (histoires vécues), tức là những truyện thực sự đã xảy ra mà tác giả - chỉ một số ít là nhà văn như A.J. Cronin, P. Buck, Stephan Zweig, F. Oursler - đã trung thực chép lại, và tôi chỉ có công lựa chọn, gom góp trong non hai chục năm để cống hiến độc giả. Tôi hơi tiếc toàn là những truyện xảy ra ở Âu, Mỹ; nhưng điểm đó cũng có cái lợi là chứng tỏ cho độc giả thấy rằng con người dù sống ở vĩ tuyến nào, dưới chế độ nào, mang màu da nào, huyết thống nào thì cũng vẫn có những tình cảm, tâm lý đó, những thắc mắc, nguyện vọng đó, tóm lại là cùng chung một nhân tính, cùng là anh em với nhau cả.
Nhân vật chính trong truyện - trừ một vài vị như Einstein…, đều là những người thường như chúng ta : một cô y tá chưa có kinh nghiệm, một khách du lịch, một cặp thanh niên mới cưới, một thiếu phụ cô độc, hai em bé mồ côi; có kẻ còn tàn tật, cực khổ hơn chúng ta nhiều : bị tê liệt từ hồi nhỏ, hoặc bị cụt cả hai tay từ khi lọt lòng mẹ…
Truyện chỉ là những truyện vặt, xảy ra hàng ngày mà ta thường đọc trong mục Tin tức trên các báo : một em gái đập con heo đất để mua một món quà Noel cho chị, một nhà kinh doanh bị phá sản muốn tự tử, một buổi nghe nhạc trong một dạ hội; bi đát nhất thì cũng chỉ như một tai nạn xe lửa, hoặc cảnh chết cô độc trong một nhà thương thí… Truyện rất tầm thường nhưng cảm kích chúng ta rất mạnh, vì là truyện thực và có những tình tiết mà không nhà văn nào tưởng tượng nổi. Ta thấy rõ rằng, cuộc sống ngoài đời còn ly kỳ hơn trong tiểu thuyết nhiều : tiểu thuyết gia nào có thể tạo ra một thanh niên đóng cái vai "con" để an ủi người "cha" không hề biết mặt hấp hối suốt một đêm, hoặc một thiếu nữ viết thư, đan áo, chải tóc bằng chân...
Điểm đáng quý nhất là truyện nào cũng chứa một ý hoặc tình cao đẹp, không phải là những ý kỳ đặc, những tình lãng mạn thường chỉ gây xáo trộn cho nhân loại, mà là những tình, những ý rất thâm trầm, rất nhân bản, tự nhiên mà cảm động làm cho ta vững tin ở khả năng vô biên của bản thân, ở tấm lòng nhân từ của người khác, ở tương lai của nhân loại. Khi thấy những bà lão chỉ còn xương với da mà cố xây dựng lại cho làng xóm; những em mười hai mười ba tuổi làm đủ các việc từ sáng sớm tới khuya để nuôi một người chị bị bệnh nan y; một em sáu tuổi hùng tâm chiến đấu với tật nguyền; một người trên mười năm khuyến khích, giúp đỡ một thanh niên ăn học mà không hề biết mặt mũi, tính tình của thanh niên đó; một quân nhân tha chết cho kẻ địch chỉ vì hắn cũng rét cóng như mình…; khi thấy tấm gương của những người vô danh âm thầm tôi luyện cá tính hoặc hy sinh cho gia đình, nhân quần đó, thì ta phải nhận rằng "dù sao, trên đời này vẫn còn những người tốt bụng" (Roy Popkin) mà "thế giới vẫn còn có thể hy vọng được, hy vọng được ở tất cả" (A.J. Cronin).
3. TƯƠNG LAI TRONG TAY TA
Cuốn sách Tương lai trong tay ta đáng giá về tương lai mà tôi muốn nhắc tới lần này là “Tương lai trong tay ta”, một cuốn sách hướng đến những mong muốn trong hiện tại và tương lai của hầu hết mọi người. Với cấu trúc gồm 11 chương như sau:
Chương I VẤN ĐỀ NGUYÊN TẮC
Chương II SỨC KHỎE TRƯỚC HẾT
Chương III LÀM VIỆC
Chương IV AI CŨNG CÓ THỂ BẤT HỦ
Chương V NGHỈ NGƠI VÀ TIÊU TIỀN
Chương VI TU TÂM LUYỆN TRÍ
Chương VII HÔN NHÂN
Chương VIII LỰA BẠN TRĂM NĂM
Chương IX ĐỂ GIỮ HẠNH PHÚC TRONG HÔN NHÂN
Chương X LỜI KHUYÊN RIÊNG CÁC BẠN GÁI
Chương XI DỰ BỊ CHO TUỔI GIÀ TRẮC NGHIỆM VỀ TINH THẦN GIÀ DẶN
4. CÁCH XỬ THẾ CỦA NGƯỜI NAY - BÍ MẬT RÈN LUYỆN TÌNH CẢM, TRÍ TUỆ VÀ NGHỊ LỰC
Chắc các bạn thường tự hỏi những câu này:
Tại sao có những người đời sống dễ chịu như vậy? Tại sao họ làm được mọi việc một cách dễ dàng như vậy? Tại sao họ gặp được “vận may” như vậy?
Họ có bí quyết nào mà thỏa hiệp được với người khác một cách tài tình như vậy? Bí quyết đó, chúng ta có thể biết được không? Có thể áp dụng vào đời sống hàng ngày dược không?
Nào, chúng ta thử cùng nhau xét những câu hỏi bổ ích và quan trọng đó. Trong cuốn này chúng tôi sẽ tìm hiểu đời sống hằng ngày của những người mà đời không khác gì đời chúng ta. Chúng tôi sẻ kể toàn những chuyện có thực, chuyện thành công và thất bại, chuyện vui và buồn, chuyện sống và chết, và trong những chuyện đó, bạn sẽ thấy vài biểu hiện về cái lí do hoạt động của con người. Chúng tôi sẽ so sánh những biểu hiện đó với những học thuyết của các tâm lý gia hiện đại và các nhà bác học danh tiếng trên thế giới. Rồi lại đem so sánh những kinh nghiệm thực tế của hàng ngàn người trong các cuộc thuyết trình về giao tế nhân sự..."
5. CHẤP NHẬN CUỘC ĐỜI
Ai là người biết suy tư thì bước qua một tuổi nào đó, ít gì trong đời cũng có một vài lần thắc mắc về đời sống, lối sống của mình, xét lại xem những điều mà từ trước mình vẫn tin là đúng, là thiện - tin một cách dễ dàng vì tưởng ảnh hưởng của giáo dục, và tập dục - có thực là đúng, là thiện không, cư xử với mọi người như vậy có phải không, vợ con như vậy có hợp lý không, đối với chính quyền độc tài thì thái độ phải ra sao, thế nào là yêu nước, khi nào thì nên giúp người, kiếm tiền để làm gì đây và sống để làm gì đây ? ... vân vân ...
Tác giả, Luise Rinser, ngay từ nhỏ đã có tinh thần độc lập, không tin hết những lời gia huấn nghiêp khắc, lớn lên sống một cuộc đời rất chìm nổi, một lần bị Đức Quốc xã bắt giam, suýt bị xử tử, hai đời chồng - chồng trước chết, chồng sau li dị - chín lần phải rời những căn nhà gian lao mới xây được, rốt cuộc bỏ nước Đức, cũng không qua Israel mà xin cư trú ở Ý, tóm lại đã chịu nhiều cuộc khủng hoảng về tinh thần, nên đã có nhiều suy tư về cuộc sống mà tìm ra được một nhân sinh quan không bi mà cũng không lạc một cách dễ dãi, nhưng can đảm, nhân từ và thông minh.
Trong tập này, bà ghi những suy tư đó lại. Từ những vấn đề lớn lao như ý nghĩa đời sống, sự tự do, sự an toàn của con người, thân phận con người, ..., tới những vấn đề lặt vặt, nhưng không phải là không quan trọng, như thế nào là lễ độ, can đảm, nói dối, phải cư xử với thanh niên ra sao, báo ân, báo oán ra sao, viết thư từ ra sao nữa... vấn đề nào bà cũng đem ra đặt lại, dùng những kinh nghiệm bản thân cùng kinh nghiệm tha nhân, "người xưa và người nay", để xét lại, và có những ý mới ta không sao bác bỏ được, dù muốn hay không thì cũng phải "làm quen" với nó.
-----------
